Side'nin tarih olarak en geç yapılmış hamamı, sütunlu cadde üzerinde ve agoranın karşısında yer alır. İ.S. V.yüzyılda yapılmıştır. Günümüzde Müze olarak kullanılmaktadır.
Diktdörtgen planlı yapı, çeşitli büyüklükte beş salondan oluşur. Hamama giriş frigidariumun arka duvarındaki kemerli iki kapıdan sağlanıyordu. Frigidariumun tabanı çeşitli büyüklüklerde ve daha erken yapılmış yapılardan devşirilen, aralarında yazıtlarında bulunduğu mermer levhalarla kaplıdır. Kuzeydoğu duvarında yuvarlak bir havuz yer alır. Kendi devrinde üzeri kubbe ile örtülü olduğu anlaşılan havuzun içi mermer kaplı olup , yanda girip-çıkmayı sağlıyan bir merdiven vardır. Bu havuzda, yukardaki çökertenlerden akan ve önünde ki delikle tahliye edilen soğuk su bulunmaktaydı.
Bu salondan küçük bir kapı ile yuvarlak planlı bölüme geçilir. Lakonikum diye isimlendirilen salon, hamamın terleme (sauna) bölümüdür. Dört tarafında birer dar kapı köşelerde ise yarım yuvarlak nişler yer alır. Üzeri taş kubbe ile örtülüdür. Döşemenin altında da cehennemlik boşluğu bulunur. Bu kısımdan hamamın tepiclarium ve kaldarium kısımlarına geçilebilir.
Planda III nolu salon olarak beliıtilen kaldarium,hamamın sıcak kısmı olup , aynı zamanda en büyük salonudur. Mermer döşemenin altında, hamamın ısınmasını sağlayan, pişmiş toprak yuvarlak tuğlalarla yapılmış payelerin oluşturduğu cehennemlik ( Hypokaus) boşluğu yer alır. Yüzme havuzlarının altında ise, masif duvarların içerisinde, suyun ısınmasını sağlayan sıcak hava kanalları bulunmaktadır. Bu kanalların, içlerinde devamlı ateş yanan külhanlara bağlandığı sanılmaktadır. Kuzey duvarın önünde ki havuza bitişik olan külhan, oldukça iyi bir durumda günümüze elek gelmiştir. Bu kısmen önündeki avludanda odunluk olarak yararlandıkları büyük olasılıktı!'.
Kaldariumda, ilk yapımında karşılıklı birer dikdöıtgen havuz yer alırken, daha sonraki onarımlar sırasında mermer kaplamalı biri büyük ikisi küçük üç havuz daha yapılmıştır. Ortadaki havuzun arkasında üzeri kemerli büyük bir pencere yer alır. Bu havuzların karşısına denk gelen duvarın iç ine üzeri kemerli üç büyük niş yerleştirilmiştir. Kısa duvarlarda ki, altta birer üstte ise üçer pencere, salonun aydınlatılmasını sağlıyordu.
Kaldariumdan, dar bir kapı ile hamamın esas yıkanma kısmı olan tepidarium ( ılıklık) bölümüne geçilir. Uzun duvarlarında üçer, kısa duvarlarında ikişer niş olan bu salonun altında dahili su sistemi yer alıyordu.
Günümüzde kapatılmış olan, yine dar bir kapı ile hamamın ikinci tepidariumuna geçiliyordu. Şimdi üzeri açık olan bu salon, antik devirde kapalıydı ve buradan I nolu bölüme geçirilerek hamamdan çıkarılıyordu.
Hamamın önündeki ince uzun meydan plastra denilen idman yeridir. Bugün Müze bahçesi olarak kullanılan yer de etrafı duvarlarla çevrili bir avluydu. Avlunun her iki tarafında poıtikler, onların arkasında da dükkanlar yer alıyordu. Agora hamamının yan tarafında da bugün Müze girişi olarak kullanılan, özgün sütunlu bir yan cadde, ana caddeyi deniz surlarına bağlıyordu.
Yorumlar
Yorum Gönder